Leczenie zębów pod narkozą. Kiedy należy je wykonać i czy jest w pełni bezpieczne?

Jakub Kaczmarek
Leczenie zębów pod narkozą, czyli narkoza dentystyczna, to mniej standardowe rozwiązanie niż znieczulenie miejscowe. Przeczytaj, kiedy może być potrzebne oraz czy leczenie zębów w narkozie jest w pełni bezpieczne.

Leczenie zębów pod narkozą to uśpienie pacjenta na czas trwania zabiegu co pozwala na bezbolesną ekstrakcję zęba czy leczenie kanałowe. U większości osób znieczulenie miejscowe jest w pełni wystarczające, zabiegi pod pełną narkozą nie są więc często wybierane przez dentystów. Są jednak sytuacje kiedy jest to lepsze rozwiązanie.

Jakie zabiegi stomatologiczne i dentystyczne wymagają narkozy?

Standardowe leczenie stomatologiczne nie wymaga pełnej narkozy. Zarówno przy borowaniu jak i ekstrakcji zębów, a nawet wyjątkowo nieprzyjemnym leczeniu kanałowym, znieczulenie miejscowe powinno w pełni uśmierzyć ból. Zdarzają się jednak sytuacje kiedy lepiej wybrać jest pełną narkozę — musi być to jednak decyzja lekarza. Najczęściej jest to rozległe leczenie zachowawcze lub zabiegi chirurgii stomatologicznej i endodoncji. Narkozę stosuje się też u pacjentów wymagających natychmiastowego leczenia i przy ekstrakcjach mnogich.

Znieczulenie ogólne jest wykorzystywane w stomatologii u:

  • osób z dentofobią, czyli panicznym lękiem związanym z wizytą u dentysty;
  • osób z fobią przed iniekcjami;
  • osób z alergią na środki stosowane iniekcyjnie;
  • osób z upośledzeniem umysłowym, dla których zabieg może być zbyt trudny emocjonalnie lub ze względu na nadpobudliwość nerwową;
  • małych dzieci, które nie są w stanie „współpracować” z dentystą;
  • osób z bardzo rozległymi schorzeniami zębów lub jamy ustnej;

W większości przypadków leczenie pod narkozą nie jest sposobem na uśmierzenie zbyt silnego bólu, a zniwelowanie pozostałych nieprzyjemnych wrażeń związanych z wizytą. Odgłos wiertła dentystycznego, silne światło lampy i mało komfortowy fotel — wszystkie z tych czynników w parze z długim zabiegiem mogą powodować niechęć pacjenta do „współpracy” z dentystą. Choć większość pracy podczas ekstrakcji wykonuje oczywiście dentysta, to w gestii pacjenta leży spędzenie czasem nawet kilkudziesięciu minut w tej samej pozycji z otwartymi ustami. Może być to zbyt trudne dla dzieci lub osób z upośledzeniami umysłowymi.

Dentofobia

Nieco osobnym przypadkiem jest dentofobia, czyli paniczny lęk przed wizytą u dentysty i zabiegami stomatologicznymi. Zaburzenie zaliczane jest w klasyfikacji ICD-10 do grupy F40, czyli zaburzeń nerwicowych związanych ze stresem. Osoby cierpiące na dentofobię potrzebują leczenia z narkozą ogólną lub sedacją wziewną, aby przetrwać zabieg bez napadu paniki. Niestety, nagminne unikanie dentystów ze względu na fobie często kończą się powikłaniami chorób takich jak próchnica. Bardzo ważne jest rozróżnienie rzeczywistej i patologicznej dentofobii od zwykłego lęku przed zabiegiem — mało kto w końcu chodzi chętnie do dentysty. Bardzo naturalne jest, że odczuwamy strach, warto jednak podzielić się nim z lekarzem, który wytłumaczy nam procedurę i zapewni o jej bezpieczeństwie. W jego gestii powinna leżeć ocena, gwarantująca zarówno właściwe leczenie jak i komfort każdego pacjenta.

Rozległe schorzenia zębów

W przypadku bardzo rozległych schorzeń uzębienia znieczulenie ogólne jest często wybierane, aby wykonać zabieg jednoetapowo. Wiele zabiegów jest wtedy kumulowanych i wykonywanych podczas jednej wizyty. Przy standardowym znieczuleniu miejscowym, tak duża ilość pracy napięciowej w jamie ustnej może być zbyt bolesna dla pacjenta.

Na czym polega leczenie pod narkozą?

Znieczulenie ogólne, czyli narkoza, to całkowita i odwracalna utrata świadomości spowodowana wprowadzeniem do organizmu leków anestetycznych. Jego celem jest zniesienie odruchów, czucia oraz świadomości u pacjenta. Pozwala to na niemal bezbolesne leczenie, zniwelowanie stresu związanego z wizytą — oraz znacznie ułatwia przeprowadzenie zabiegu chirurgii stomatologicznej. Ta część zabiegu pozostaje w kwalifikacjach lekarza anestezjologa, którego zadaniem jest bezpieczne wprowadzenie pacjenta w stan narkozy, utrzymanie odpowiedniego poziomu substancji na czas trwania zabiegu, oraz wybudzenie po nim. Proces może odbywać się w warunkach ambulatoryjnych, czyli po prostu w gabinecie. Miejsce musi być wyposażone w aparaturę do monitorowania parametrów życiowych oraz wózek przeciwwstrząsowy.

Narkozę podaje się w formie iniekcyjnej (dożylnej), wziewnej oraz w połączeniu obydwu metod. W przypadku silnego lęku może być wykonana procedura premedykacji, czyli dodania leków uspokajających bezpośrednio przed narkozą.

Na czym polega kwalifikacja anestezjologiczna?

Aby zdecydować o sposobie znieczulenia, stomatolog musi przeprowadzić pełny wywiad medyczny — czyli zebrać informacje na temat innych przypadłości i chorób współistniejących. W większości przypadków podejmowana jest decyzja o znieczuleniu miejscowym za pomocą iniekcji, lub sedacji wziewnej. Aby kwalifikować pacjenta do narkozy, potrzebne jest wykluczenie przeciwwskazań takich jak problemy z krzepnięciem krwi, cukrzyca, niewydolność nerek czy ciąża. Wymagane jest też wykonanie badań krwi oraz u dzieci dodatkowo badanie ogólne moczu.

Jakie są inne metody znieczulania w stomatologii?

Częściej stosowane niż narkoza są metody znieczulenia takie jak:

  • powierzchniowe — żel, krem lub aerozol podawany na śluzówkę jamy ustnej, często przed zastrzykiem;
  • nasiękowe — podawane w formie zastrzyku, brak czucia obejmuje konkretne miejsce zabiegowe;
  • przewodowe — podanie środka selektywnie na konkretny nerw odpowiedzialny za przewodzenie bodźców bólowych, efekt utrzymuje się nawet przez kilka godzin;
  • sedacja wziewna z gazem rozweselającym (podtlenek azotu) – wprowadza pacjenta w hipnotyczny stan, często stosowana jako nośnik innych środków analgetycznych.

Czy możemy poprosić dentystę o zastosowanie znieczulenia ogólnego?

Znieczulenie ogólne bardzo rzadko jest podawanie pacjentom na żądanie. Jeśli brakuje wskazań takich jak fobia, upośledzenia czy pewna niepełnosprawność, dentysta prawdopodobnie zdecyduje znieczuleniu miejscowym.

Przeciwwskazania do leczenia zębów w narkozie

Do głównych przeciwwskazań do narkozy należą:

  • ostre infekcje dróg oddechowych;
  • nadciśnienie;
  • cukrzyca;
  • choroby układu krwionośnego;
  • alergia na jakikolwiek składnik środka znieczulającego;
  • zapalenia skóry w okolicy wkłucia;
  • świeżo przebyte choroby układu nerwowo-mięśniowego.

Jakie są skutki uboczne narkozy?

Skutki uboczne narkozy są związane z reakcją organizmu na leki lub drogę podania. Do najczęstszych powikłań należą krótkotrwały ból żyły po iniekcji lub podrażnienie gardła po intubacji. Zła reakcja na leki może objawić się wstrząsem anafilaktycznym. Ryzyko jest jednak niewielkie, alergię wyklucza się bowiem podczas przeprowadzonego przed zabiegiem wywiadu anestezjologicznego. Aby upewnić się, że zabieg dentystyczny nie miał powikłań, pacjent pozostaje pod opieką dentysty i anestezjologa przez kilka godzin po wybudzeniu.

O czym należy pamiętać jeśli czeka nas zabieg pod narkozą? 

Jeśli czeka cię leczenie zębów pod narkozą, pamiętaj o tym, aby na zabieg stawić się na czczo i nie spożywać płynów na dwie godziny przed. Najlepiej unikać alkoholu oraz używek na kilka dni przed operacją. Przed zabiegiem zazwyczaj konieczna jest konsultacja, na której stomatolog lub pielęgniarka anestezjologiczna przeprowadza pełny wywiad medyczny. Przy pełnym zastosowaniu się do zaleceń, narkoza nie powinna mieć żadnych powikłań. Po zakończeniu pracy stomatologa pacjent pozostaje pod obserwacją przez kilka godzin.

Jeśli zabieg pod narkozą czeka dziecko, na czas zabiegu pacjent powinien być ubrany w jednorazową pieluchę. Wywiad kwalifikujący dziecko do leczenia dentystycznego pod narkozą przeprowadza się z rodzicem. Procedura wygląda dokładnie tak samo jak u dorosłych, zmniejszane są jedynie dawki anestetyków.


Może Cię także zainteresować:
Archiwum: styczeń 2023
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Poprzedni artykuł
Dziąsła po wyrwaniu zęba

Dziąsła po wyrwaniu zęba – jak sprawić, że wygoją się szybciej?

Następny artykuł
clear aligner

Clear Aligner – co to za aparat ortodontyczny? Jakie wady zgryzu można wyleczyć metodą Clear Aligner?

Podobne artykuły
pantomogram jak odczytać

Pantomogram – jak odczytać zdjęcia RTG?

Pantomogram to inaczej zdjęcie rentgenowskie wszystkich zębów i kości szczęki (określane też jako zdjęcie panoramiczne). Kiedy i dlaczego warto je zrobić? Co tak naprawdę widać, gdy wykona się pantomogram: jak odczytać obraz ze zdjęcia? I najważniejsze – czy promieniowanie podczas rentgenu nie jest niebezpieczne dla zdrowia? Jeśli zastanawiają cię te i podobne kwestie, czytaj dalej!
Czytaj więcej