Jeśli odczuwasz suchość w ustach tylko od czasu do czasu, nie musisz się tym przejmować. Jeśli jednak pijesz dużo wody i dbasz o higienę, a mimo to nie czujesz się komfortowo, to może być kserostomia – zaburzenia w produkcji śliny. Taka dolegliwość ma wiele przyczyn, zazwyczaj jednak jest całkowicie uleczalna.
Czym jest kserostomia?
Kserostomia to inaczej nadmierna suchość w jamie ustnej. Bezpośrednią przyczyną takiego stanu jest nieprawidłowa praca ślinianek, czyli gruczołów ślinowych odpowiedzialnych za nawilżanie błony śluzowej jamy ustnej.
Wydzielanie odpowiedniej ilości śliny jest ważne nie tylko ze względu na uczucie komfortu. W tym płynie ustrojowym znajdują się składniki – jony wapnia i fosforu, które są w stanie zapobiegać uszkodzeniom szkliwa. Ślina ma także duże znaczenie dla procesu trawienia, który rozpoczyna się już na etapie przeżuwania pokarmów.
Lekarze rozróżniają dwa rodzaje choroby:
- kserostomia prawdziwa;
- kserostomia rzekoma.
W tym drugim przypadku gruczoły wytwarzające ślinę działają prawidłowo, a uczucie suchości jest jedynie subiektywne.
Czym może być spowodowane uczucie suchości w jamie ustnej?
Nieprawidłowa praca ślinianek może mieć wiele uwarunkowań. Do najczęstszych przyczyn kserostomii należą m.in.:
- niektóre choroby – cukrzyca, AIDS, zespół Sjögrena, nadczynność tarczycy, ostra niewydolność nerek, reumatoidalne zapalenie stawów i inne;
- alergie;
- przyjmowanie leków moczopędnych, przeciwdepresyjnych, antyhistaminowych;
- leczenie onkologiczne – chemioterapia i radioterapia;
- wiek – u osób starszych produkcja śliny może się zmniejszyć;
- nieprawidłowy tor oddechowy – chrapanie, oddychanie przez usta;
- palenie papierosów;
- picie dużych ilości kawy i alkoholu.
Jakie inne objawy mogą towarzyszyć suchości w ustach?
Objawy kserostomii to nie tylko uczucie nadmiernej suchości w ustach. Zmniejszenie ilości wydzielanej śliny może skutkować także:
- pieczeniem jamy ustnej i języka;
- bólem gardła;
- suchymi, spierzchniętymi ustami;
- pękaniem kącików ust;
- pogorszeniem odczuwania smaku;
- metalicznym posmakiem w ustach;
- nieświeżym oddechem.
W niektórych przypadkach mogą także pojawić się problemy z mówieniem.
Czy leczenie kserostomii jest możliwe?
Kserostomię można, a nawet powinno się leczyć. Aby było to możliwe, stomatolog powinien przeprowadzić wywiad i badanie fizykalne. Wykonuje się także pomiar ilości wydzielanej śliny.
Leczenie kserostomii rozpoczyna się od łagodzenia objawów. Lekarz zajmie się w pierwszej kolejności likwidacją owrzodzeń, ran, ostrej próchnicy czy zmian wywołanych zakażeniami grzybiczymi i bakteryjnymi. Jeśli stosujesz leki na inne choroby, specjalista może zaproponować ci inne, które nie powodują skutków ubocznych w postaci nieprawidłowej pracy ślinianek. Najskuteczniejszym sposobem na poprawę komfortu życia przy kserostomii jest stosowanie tzw. sztucznej śliny. To preparat w formie płukanki lub aerozolu, który zapobiega powikłaniom wynikającym z nadmiernej suchości.
Łagodzenie objawów kserostomii
Możesz także zmniejszyć wywołany kserostomią dyskomfort, działając na własną rękę. Nie zastąpi to leczenia u specjalisty – pamiętaj, że zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Niezależnie od tego możesz jednak wprowadzić do swojego codziennego życia kilka nawyków związanych z higieną jamy ustnej i odżywianiem:
- pij duże ilości wody małymi łykami przez cały dzień;
- żuj gumy lub ssij cukierki niezawierające cukru;
- unikaj alkoholu, kawy, papierosów, ostrych potraw;
- odstaw płyny do płukania jamy ustnej zawierające alkohol.
Dlaczego nie należy bagatelizować objawów kserostomii?
Nieleczone schorzenie sprzyja rozwojowi próchnicy, kandydozy i innych zakażeń. Przy długotrwałych niedoborach śliny mogą się także pojawić problemy z mówieniem. Ślina ma duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów trawienia, więc jeśli będzie jej brakowało w jamie ustnej, możesz odczuwać problemy ze strony układu pokarmowego.
Leczenie kserostomii powinno się rozpocząć jak najszybciej. Nie chodzi tu tylko o twój komfort. Dzięki temu możesz uniknąć wielu niekorzystnych dla zdrowia konsekwencji.
Może Cię także zainteresować:
- Lek na grzybicę jamy ustnej bez recepty – jak przeprowadzić leczenie?
- Skąd biorą się nadżerki w jamie ustnej? Dowiedz się, co je powoduje, by lepiej im przeciwdziałać
- Rak migdałka podniebiennego – rozpoznanie i leczenie
- Guz Warthina – czym jest i jak wygląda leczenie guza ślinianki przyusznej?
- Zapalenie jamy ustnej – objawy, zapobieganie i leczenie, zobacz, co warto wiedzieć o zapaleniu błony śluzowej!
- Ból migdałka – zapalenie migdałków, angina czy groźny nowotwór?
- Czerniak w jamie ustnej – rzadki nowotwór złośliwy
