Pojawianie się guzków w okolicy dziąseł to powód do przeprowadzenia dogłębnej diagnostyki. Nadziąślak jest łagodną zmianą, jednak należy dokładnie go zbadać, aby wykluczyć poważniejsze choroby. Z artykułu dowiesz się, jak zapobiec powstawaniu guzków i co zrobić, jeśli już się pojawią.
W skrócie
- Guzki naddziąsłowe to zmiany zlokalizowane wokół zębów, rzadziej na powierzchniach bezzębnych.
- Mogą przybierać różne kolory, od żywo czerwonego do kolorów ziemi.
- Istnieją cztery główne typy epidermolizy: zapalna, włóknista, naddziąsłowa oraz ziarniniak olbrzymiokomórkowy.
- Naczyniak związany z ciążą jest odrębnym typem zmiany w jamie ustnej, powstałym w wyniku nasilonej reakcji zapalnej w czasie ciąży.
- Guzy na dziąsłach mogą być spowodowane nadużywaniem alkoholu lub paleniem papierosów, urazami mechanicznymi, hormonami, niewłaściwą higieną jamy ustnej i zaburzeniami odporności.
- Leczenie polega przede wszystkim na chirurgicznym usunięciu w znieczuleniu miejscowym; w zależności od wielkości i lokalizacji mogą być konieczne inne interwencje.
Nadziąślak – czym jest?
Nadziąślak to choroba dziąsła, która występuje najczęściej w postaci zmiany zapalno-rozrostowej dziąseł. Pojawia się zazwyczaj w okolicy zębów a rzadziej na bezzębnych odcinkach. Czasem można go zauważyć w okolicach implantów. Niegdyś uważano go za zmianę nowotworową, jednak obecnie przypisuje mu się charakter odczynowy. Możliwych przyczyn powstawania takich guzków jest wiele i przedstawimy je w dalszej części tekstu.
Nadziąślaki najczęściej są zlokalizowane w okolicy brodawek międzyzębowych, przednim odcinku szczęki i opisywane są jako guzki, zgrubienia lub narośle na dziąśle. Są zmianami uszypułowanymi, żywoczerwonymi lub przybierającymi kolor podłoża. Na powierzchni guza czasem pojawia się owrzodzenie, co może świadczyć o nowotworowym charakterze zmiany, dlatego zawsze niezbędna jest dogłębna i wnikliwa diagnostyka.
Rodzaje nadziąślaków
Można wyróżnić kilka podstawowych typów nadziąślaków. Najczęściej spotykanym typem jest zapalny. Dotyka on przedstawicieli wszystkich grup wiekowych bez względu na płeć. Rośnie powoli, osadzony jest na szypule i nie sprawia bólu. Może krwawić podczas mycia zębów, ale ciężko go rozpoznać, ponieważ najczęściej przybiera kolor błony śluzowej, którą porasta.
Nadziąślak włóknisty to kolejna faza po stanie zapalnym. Jest wyraźnie bladoróżowy, łatwo go dostrzec gołym okiem i charakteryzuje go większa twardość niż poprzednika.
Ziarniniak olbrzymiokomórkowy to wyraźna narośl, granatowa lub brunatna, która krwawi pod naciskiem, ponieważ jest bardzo dobrze ukrwiona. Bardzo często sprawia ból pacjentowi i należy szybko zająć się jej usunięciem. Nadziąślaki olbrzymiokomórkowe wywodzą się z więzadeł przyzębnych lub błony śluzowej.
Czwarty rodzaj to tak zwany nadziąślak wrodzony najczęściej dotykający noworodki. Może mieć nawet kilka centymetrów, dlatego jest łatwy do zaobserwowania. W niektórych przypadkach ulega samoistnemu wchłonięciu i nie wymaga leczenia. Przypuszcza się, że może mieć podłoże genetyczne, szczególnie jeśli matka doświadczyła nadziąślaka ciążowego. Rzadziej spotyka się nadziąślaka ziarninowego, o którym stomatolodzy nie wiedzą jeszcze zbyt wiele.
Nadziąślak ciążowy – naczyniakowaty
Nadziąślak ciążowy jest odrębnym typem zmian jamy ustnej. To szybko rosnący guz pojawiający się u kobiet w pierwszym i drugim trymestrze ciąży. Narośle tego rodzaju mogą przybrać rozmiar utrudniający normalne funkcjonowanie. Powstaje na skutek zwiększonej podczas ciąży odpowiedzi zapalnej. Jest bardzo unaczyniony dlatego łatwo krwawi na skutek nacisku lub urazu.
Zapamiętaj!
Postępowanie w przypadku nadziąślaka ciążowego uzależnione jest od wielkości, bolesności i ogólnych dolegliwości, których przysparza. Zaleca się przede wszystkim wyeliminowanie przyczyny powstania guza. Jeśli nie jest bardzo uciążliwy, dentysta może go pozostawić do obserwacji, ponieważ w większości przypadków zmiany znikają po urodzeniu dziecka. Jeżeli narośl jest duża, może zaistnieć konieczność jej chirurgicznego usunięcia.
Przyczyny powstawania guzów na dziąśle
Przyczyn powstawania nadziąślaków jest wiele. Czasem spowodowane są nadużywaniem alkoholu lub paleniem papierosów. Jednak najczęściej tworzą się w odpowiedzi na urazowe działanie kamienia nazębnego, uzupełnień protetycznych, źle wykonanych plomb czy ostrych brzegów zniszczonych zębów. Mogą być też wywoływane przez zaburzenia immunologiczne czy urazy mechaniczne dziąsła.
Duży wpływ na rozwój guzów mają też hormony. Dowodem na to jest występowanie nadziąślaków u kobiet w ciąży i korzystających z antykoncepcji hormonalnej. Narośle pojawiają się też u dzieci wymieniających mleczne zęby. Inną znaną przyczyną bywa niewystarczająca higiena jamy ustnej.
Jakie występują dolegliwości na skutek pojawienia się guza?
Nadziąślaki przede wszystkim utrudniają utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej na przykład szczotkowania czy nitkowania zębów. W przypadku dużych lub bolesnych guzów mogą pojawić się również problemy ze spożywaniem posiłków, prawidłową wymową oraz noszeniem protez zębowych. Jeśli umiejscowione są z przodu szczęki, mogą wpływać na wygląd pacjenta, a przez to również na jego samopoczucie. W skrajnych przypadkach pod wpływem nacisku narośli na zęby dochodzi do rozchwiania zębów lub zniszczenia kości.
W jaki sposób diagnozuje się nadziąślaki?
Nadziąślaki często wykazują cechy zmian nowotworowych, dlatego tak ważna jest dokładna i szczegółowa diagnostyka. Dentysta zacznie wizytę od dokładnego wywiadu. Jeśli podejrzewasz u siebie tego typu narośl, powinieneś szczerze odpowiadać na wszystkie pytania. Kolejnym etapem będzie badanie jamy ustnej w celu potwierdzenia istnienia guza. Lekarz powinien również zbadać węzły chłonne, a jeśli będą one powiększone niezbędna może się okazać biopsja.
RTG pomoże ocenić resorpcję kości i zmiany w układzie kostnym szczęki, a badanie histopatologiczne wyciętego guza wykluczy lub potwierdzi zmiany nowotworowe oraz wykaże, z którym rodzajem nadziąślaka się borykasz.
Leczenie nadziąślaka
Leczeniem nadziąślaków zajmują się periodontolodzy, czyli dentyści specjalizujący się w chorobach przyzębia. Kuracja polega przede wszystkim na usunięciu zmiany skalpelem lub laserem, wraz z otaczającym ją marginesem zdrowej tkanki. Zabieg przeprowadza się pod znieczuleniem miejscowym. Narośle mają tendencję do nawrotów ze zdwojoną siłą, dlatego ważne jest, aby zostały dokładnie usunięte. W przypadku dużych zmian zlokalizowanych w przedniej części szczęki niezbędna może okazać się interwencja chirurga plastycznego, aby zachować estetykę twarzy.
Najważniejsza jest oczywiście profilaktyka i wyeliminowanie przyczyn powstania nadziąślaka. Należy utrzymywać właściwą higieny jamy ustnej, regularnie usuwać kamień nazębny, leczyć wszystkie ubytki i pojawiającą się próchnicę, a także zrezygnować z używek. Każdy pacjent, który przeszedł zabieg usunięcia narośli, zobligowany jest do regularnych kontroli, aby uniknąć nawrotów guza.
Istotna rola leczenia i higieny jamy ustnej
Nadziąślaki to tylko jedne z wielu dolegliwości powstające na skutek nieodpowiedniej higieny jamy ustnej. Afty, zapalenia dziąseł, grzybica języka, próchnica zębów czy nieświeży oddech to problemy będące w dużej mierze efektem nieprawidłowego dbania o swoje zęby. Często prowadzi to do o wiele groźniejszych schorzeń wymagających kosztownego i długotrwałego leczenia.
Zły stan uzębienia prowadzi do różnego rodzaju stanów zapalnych wpływających na cały twój organizm. W skrajnych przypadkach może mogą zakończyć się one nawet zgonem pacjenta. W najlepszym wypadku ich leczenie polega na wyrwaniu jednego lub kilku zębów i konieczności wstawienia kosztownych implantów albo niewygodnej, sztucznej szczęki.
Jak dbać odpowiednio dbać o higienę jamy ustnej?
Aby odpowiednio zadbać o zdrowie zębów i całej jamy ustnej, należy dokładnie szczotkować zęby co najmniej dwa razy dziennie, po każdym posiłku. Najważniejsze jest dokładne mycie zębów przed położeniem się spać, ponieważ to właśnie w nocy w ciepłym i wilgotnym środowisku najchętniej rozwijają się różnego rodzaju bakterie.
Nie zapominaj także o nitkowaniu zębów, ponieważ szczoteczka dociera jedynie do 30 procent powierzchni twojego uzębienia, a pozostałą część z łatwością doczyścisz za pomocą nici. Regularnie odwiedzaj dentystę. Specjalista z łatwością dostrzeże niepokojące zmiany, ubytki czy choroby zębów, które na wczesnym etapie będą łatwe do wyleczenia.
Często zadawane pytania
Czy nadziąślak to rak?
Nadziąślak (inaczej łagodny guz przestrzeni śródbłonka, ang. cystadenoma) to łagodny nowotwór, który nie jest rakiem. Nadziąślaki zwykle rozwijają się na powierzchni jajnika, ale mogą wystąpić również w innych narządach, takich jak trzustka czy wątroba. Są to guzy wypełnione płynem, a ich powiększenie może prowadzić do dyskomfortu czy bólu.
Czy nadziąślak sam zniknie?
W niektórych przypadkach niewielkie nadziąślaki mogą zaniknąć samoistnie, zwłaszcza jeśli są małe i nie powodują żadnych objawów. Niemniej jednak, większe nadziąślaki, które prowadzą do objawów, zwykle wymagają leczenia, takiego jak operacja usunięcia guza. Warto skonsultować się z lekarzem, który oceni konkretne przypadki i zaleci odpowiednie leczenie.
Czy nadziąślaki bolą?
Nadziąślaki mogą powodować ból, zwłaszcza jeśli stają się duże i powodują ucisk na otaczające tkanki. Ból może być odczuwany jako stały dyskomfort lub zwiększać się w czasie. Nie każdy nadziąślak będzie jednak powodować ból. Jeśli odczuwasz ból lub inne objawy, które mogą być związane z nadziąślakiem, warto skonsultować się z lekarzem w celu postawienia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Może Cię także zainteresować:
- Ropień zęba – w jaki sposób powstaje? Rodzaje ropnia, objawy, sposoby leczenia
- Najczęstsze choroby dziąseł – rodzaje, profilaktyka i leczenie
- Szczękościsk – przyczyny i leczenie. Jak rozpoznać objawy szczękościsku, by odpowiednio zareagować?
- Przerost dziąseł i zapalenie dziąseł związane z przerośniętymi dziąsłami – przyczyny i sposoby leczenia
- Leukoplakia – stan przedrakowy błony śluzowej jamy ustnej. Charakterystyka, diagnostyka i leczenie
- Przetoka zębowa – przyczyny powstania, pierwsze objawy oraz leczenie
- Czym jest ropień na dziąśle? Przyczyny powstawania ropy w dziąśle, objawy infekcji i sposoby leczenia zapalenia przyzębia