W obecnych czasach wada zgryzu nie jest wyrokiem. Da się ją zniwelować lub skorygować na tyle, by odzyskać podstawowe funkcje aparatu mowy. Według badań, 90% Polaków posiada mniej lub bardziej uciążliwą wadę zgryzu.
Rodzaje wad zgryzu
Wady zgryzu są spowodowane złym położeniem dolnego łuku zębowego względem górnego. Ich występowanie może być spowodowane również czynnikami zewnętrznymi wpływającymi na rozwój dziecka, będącego jeszcze w brzuchu mamy. Dodatkowo, wada zgryzu może się rozwinąć w pierwszych miesiącach życia, przez niedopatrzenia rodziców. Poniżej znajdziesz najczęściej występujące wady zgryzu.
Tyłozgryz
Stanowi 70% wszystkich wad, co czyni ją najczęściej występującą wadą zgryzu. Mówimy o niej, gdy dolny łuk zębowy jest cofnięty względem łuku górnego, przez co między przednimi zębami robi się przerwa, nie stykają się. W zaawansowanej postaci, górne siekacze są lekko nachylone w stronę podniebienia lub warg. U niektórych osób twarz może wydawać się lekko zdeformowana tak, jakby nie było podbródka. Jeśli chodzi o problemy z wymową, najtrudniejsze głoski do artykulacji to: s i z, które brzmią bardziej jak: ś i ź.
Przodozgryz
Jest odwrotnością tyłozgryzu, gdyż w przypadku tej wady, dolny łuk zębowy jest wysunięty do przodku, co sprawia, że przednie zęby żuchwy zachodzą na górne. Zmienia to rysy twarzy, ponieważ na pierwszy rzut oka można zauważyć wysuniętą żuchwę. Osoby posiadające przodozgryz często uważa się za bardziej groźne.
Zgryz krzyżowy
To wada, w której zachwiane są proporcje pionowe. Niektóre dolne zęby zachodzą na górne, w niektórych obszarach lub w całym łuku zębowym. Linia siekaczy dolnych może być przemieszona w lewo lub w prawo. W rysach twarzy można zauważyć delikatną asymetrię.
Zgryz otwarty
Zęby w ogóle się ze sobą nie stykają, tworząc tzw. szparę niedozgryzową. Nieprawidłowy zgryz utrudnia spożywanie posiłków. Dodatkowo osoby posiadające tą wadę, mają problemy z wysławianiem się, szczególnie kiedy w grę wchodzą spółgłoski: d, s, t, dz, c, n, ł. Zgryz otwarty charakteryzuje również: obniżone napięcie mięśniowe warg, gotyckie podniebienie, powiększony kąt żuchwy oraz wydłużenie dolnej części twarzy.
Zgryz głęboki
W przypadku zgryzu głębokiego, górne zęby zbyt silnie nachodzą na dolne, przykrywając 2/3 wysokości. Powoduje to nadmierne ścieranie się zębów, a także asymetrię twarzy, przez skrócenie dolnej części. Osoby posiadające tą wadę są narażone na choroby przyzębia i dziąseł.
Stłoczenie
Występuje, gdy zęby są dużo większe od zębodołów. Brak miejsca sprawia, że często wyrastają pod złym kątem, w złych miejscach lub są poobracane. Stłoczenie często jest przyczyną próchnicy, ścierania się zębów oraz chorób i zapalenia dziąseł.
Zęby odseparowane
Jest to wada, którą cechują widoczne przestrzenie między zębami, spowodowane nadmiarem miejsca w szczęce i żuchwie.
Wada zgryzu – przyczyny
Do najczęstszych czynników powodujących wadę zgryzu należą:
- predyspozycje genetyczne
- przyjmowanie niektórych leków
- poród kleszczowy
- nieprawidłowe układanie dziecka (podczas snu na boku, główka i szyja powinny być na delikatnym podwyższeniu)
- nieprawidłowe karmienie piersią lub butelką
- ssanie kciuka, warg i policzków
- zbyt długie ssanie smoczka
- oddychanie wyłącznie przez usta
- bruksizm (zgrzytanie zębami)
- gryzienie różnych przedmiotów, np. kredek, ołówków
Wewnętrzne i zewnętrzne wady zgryzu
Wady pochodzenia wewnętrznego obejmują wszystko to, co wpływa na dziecko zanim się urodzi, tzn. dziedziczność, dolegliwości zakaźne czy choroby przebyte przez matkę. W przypadku wad pochodzenia zewnętrznego mówimy o:
- okresie przed urodzeniem (wadliwe ułożenie płodu, ucisk wewnątrzmaciczny)
- okresie w czasie porodu (występujące komplikacje, poród kleszczowy)
- okresie po urodzeniu (nieprawidłowa pozycja przy karmieniu, niewłaściwe układanie dziecka do snu, nieprawidłowe nawyki, oddychanie przez usta, intensywne korzystanie ze smoczka)
Do czego prowadzą nieleczone wady zgryzu?
Wady zgryzu powodują zaburzenie niektórych czynności życiowych. Dodatkowo wpływają na komfort psychiczny pacjenta i poczucie własnej wartości. Niektóre wady zgryzu zaburzają mowę, jedzenie lub nawet oddychanie. Wada zgryzu czasami powoduje brak symetrii twarzy (zbyt wysunięty lub schowany podbródek). Natomiast nieleczone wady zgryzu mogą doprowadzić do chorób dziąseł, próchnicy, uszkodzenia policzków i warg oraz nadmiernego napinania mięśni.
Wada zgryzu – leczenie
Metody leczenia wad zgryzu zależą od tego, w jakim stopniu zaburzają prawidłowe funkcjonowanie ośrodka mowy. Leczenie obejmuje: szlifowanie zębów, ćwiczenia mięśniowe, ekstrakcję zębów, redukcję żucia oraz aparaty stałe lub ruchome. W przypadku dzieci leczenie zwykle zajmuje około roku. Wraz z wiekiem czas nieco się wydłuża. Jednak niezależnie od wieku warto odwiedzać gabinet ortodonty, nawet jeśli wada jest ledwo widoczna. Należy oduczać dziecko nawyków, które mogą prowadzić do wad zgryzu, takich jak: ssanie palców, obgryzanie ołówków i paznokci, zgrzytanie zębami.
Inne metody leczenia
Poza metalowymi aparatami zakładanymi na określony czas, istnieją inne metody leczenia wad zgryzu:
- Mioterapia – ćwiczenie mięśni mimicznych, skuteczne zwłaszcza u dzieci
- Leczenie operacyjne – zabiegi wykonywane przez chirurga twarzowo-szczękowego
- szlifowanie lub usunięcie zębów, powodujących wadę zgryzu.
Profilaktyka ortodontyczna
Niektórym wadom zgryzu można zapobiec, gdy dziecko jest w wieku niemowlęcym lub przedszkolnym. Warto zwracać uwagę na pozycję, w której śpią maluchy oraz czy podczas snu nie oddychają przez usta. Jeśli mowa o niemowlakach, pamiętaj aby karmić dziecko w odpowiedniej pozycji, tzn. pionowo. Do profilaktyki wad zgryzu należy również nauczenie dziecka prawidłowej higieny jamy ustnej oraz przyzwyczajenie go do regularnych wizyt u dentysty. Dzięki temu będziesz mógł szybko zareagować na zmiany w jamie ustnej, takie jak m.in. próchnica.
Wada zgryzu – podsumowanie
Co druga osoba na świecie posiada wadę zgryzu. Niektóre z nich mogą jedynie wpływać na wygląd twarzy, inne – zaburzać prawidłowe funkcjonowanie aparatu mowy, takie jak mówienie, jedzenie czy oddychanie. Wszystko zależy od stopnia zaawansowania wady zgryzu. Szybkie rozpoznanie wady i wdrożenie leczenia daje większe szanse na wyleczenie jej. Dobrana metoda leczenia zależy od wieku pacjenta oraz wady wymowy. Leczenie ortodontyczne można zacząć w każdym wieku choć, jak wiadomo, lecząc się jako dorosły trzeba liczyć się z dłuższym czasem leczenia.
Może Cię także zainteresować:
- Krzywy zgryz u dziecka – jakie są jego przyczyny? Sprawdź, jakie wady zgryzu u dzieci pojawiają się najczęściej!
- Zgryz przewieszony – co to za wada zgryzu? Sprawdź, jak przebiega leczenie tej nieprawidłowości!
- Zgryz otwarty – częsta wada zgryzu, którą z powodzeniem można leczyć. Jak się jej pozbyć?
- Zgryz głęboki to jedna z najczęstszych wad zgryzu! Jak ją się leczy? Jak wpływa na rysy twarzy?
- Jak wady zgryzu wpływają na jakość życia? Jak leczyć zaburzenia zgryzu? Oto najważniejsze informacje
- Boczne przemieszczenie żuchwy – przyczyny, rodzaje i korekta
- Zgryz krzyżowy – czym się wyróżnia? W jaki sposób można leczyć taką wadę zgryzu?
