Czym jest próchnica? To wieloetapowy proces chorobowy uzębienia, powodujący ból i ubytki. Jak powstaje próchnica? To złożone zagadnienie. Początki próchnicy wynikają z oddziaływania kwasów wytwarzanych przez bakterie w płytce nazębnej. Warstwa osadu bakteryjnego na zębach rozwija się dzięki niektórym białkom śliny, niezbędnym do wstępnego trawienia cukrów prostych w jamie ustnej.
Początki próchnicy – najczęstsze przyczyny i objawy próchnicy
Próchnica to choroba rozwojowa. Objawy zależą od stopnia zaawansowania. Początki próchnicy są dość łagodne, stan zębów może wydawać się normalny. Później pojawiają się dolegliwości bólowe i poważniejsze komplikacje – aż do momentu, w którym konieczne jest usunięcie chorego zęba.
Najczęstsze przyczyny próchnicy to:
- zła lub niedostateczna higiena jamy ustnej;
- spożywanie dużej ilości cukrów (nie tylko słodyczy, również pieczywa);
- brak pewnych składników w diecie, głównie wapnia i fosforu;
- indywidualne predyspozycje.
Próchnica butelkowa – rodzaje próchnicy zębów u dzieci i nie tylko
Stomatolodzy rozróżniają poszczególne przypadki według umiejscowienia choroby, stadium próchnicy, intensywności jej przebiegu oraz charakter kliniczny. Dentyści nie opracowali jednolitego, uniwersalnego systemu klasyfikacji. Najczęściej próchnicę w zębach dzielą na poniższe rodzaje:
- próchnica ostra;
- próchnica przewlekła;
- próchnica zatrzymana;
- próchnica wtórna;
- próchnica nietypowa;
- próchnica ukryta;
- próchnica kwitnąca;
- próchnica okrężna;
- próchnica korzenia
- próchnica butelkowa (specyficzna próchnica zębów mlecznych u dzieci i niemowląt, która wpływa również na ich zęby stałe);
- próchnica bruzd.
Rozwój i leczenie próchnicy zębów
Im wcześniejszej rozpoznasz problem, tym mniej potem problemów ze stanem uzębienia i zdrowiem dziąseł. W miarę rozwoju próchnicy pojawiają się coraz głębsze zmiany w tkance zębów. Jakie konkretnie? Następujące po sobie etapy próchnicy to:
- Przebarwienia i plamki w kolorze białym na powierzchni zęba. Pierwsze objawy próchnicy wynikają z odwapnienia szkliwa oraz tworzenia się płytki nazębnej. Jak sobie z nimi poradzić? Do pozbycia się początków próchnicy wystarczy odpowiedni sposób szczotkowania i mycie zębów pastą lub innym preparatem z fluorem.
- Demineralizacja szkliwa zębów. Próchnica początkowa prowadzi do powolnego rozpadu warstwy ochronnej uzębienia, spada też pH w jamie ustnej. W przypadku ukruszenia szkliwa niezbędna jest wizyta u stomatologa, który przeprowadzi remineralizację i usunie płytkę nazębną.
- Kwasy i bakterie prowadzą do degeneracji zębiny pomiędzy szkliwem a miazgą. Chory odczuwa nasilający się ból zęba. Powstają coraz większe ubytki próchnicowe, które dentysta może wypełnić plombą.
- Próchnica zajmuje miazgę zęba. Zbiera się ropa, niszczeją nerwy i naczynia krwionośne. Na tym etapie rozwoju próchnicy stomatolodzy zwykle stosują leczenie kanałowe zęba.
- Ropień. Chory ząb zaczyna zagrażać pozostałej części uzębienia, a także dziąsłom, językowi i kościom szczęki oraz żuchwy. W stadium ropnia próchnica jest chorobą zakaźną, a dentyści muszą uciekać się do zaawansowanych zabiegów chirurgicznych, by zapobiec jej rozprzestrzenianiu.
- Utrata zęba. Najczęściej poprzez ekstrakcję. Po pewnym czasie od pojawienia się próchnicy jakiekolwiek leczenie zęba w gabinecie stomatologicznym staje się niemożliwe.
Początki próchnicy – zasady higieny jamy ustnej, profilaktyka i zapobieganie próchnicy
Wiesz już, co powoduje próchnicę. A przecież najlepiej w ogóle nie zachorować! Jak skutecznie zapobiegać próchnicy? Najczęstsze zaleczenia stomatologów to:
- dokładne mycie zębów;
- stosowanie past i preparatów z fluorkiem bądź fluorem;
- ograniczenie węglowodanów w diecie;
- szybsze przeżuwanie i połykanie pokarmów (by nie doszło do rozłożenia cukrów prostych już w jamie ustnej, przez ślinę);
- dodanie do jadłospisu potraw twardych, które oczyszczają zęby i regulują skład enzymów trawiennych jamy ustnej;
- zrezygnowanie z jakiegokolwiek jedzenia i picia po wieczornym myciu zębów.
Jak widzisz, profilaktyka próchnicy nie należy do kosztownych czy wymagających. Dobra szczoteczka i pasta do zębów oraz dbałość o higienę zwykle wystarczą, by oszczędzić sobie bolesnego kłopotu. Kiedy tylko dostrzeżesz początki próchnicy u siebie lub u dzieci, nie zwlekaj z wizytą u dentysty. Staranne szczotkowanie zębów to podstawa!
Może Cię także zainteresować:
- Czarne zęby u dzieci – przyczyny powstawania próchnicy zębów mlecznych
- Próchnica u dzieci – profilaktyka, objawy i leczenie zębów
- Próchnica butelkowa – leczenie, profilaktyka próchnicy zębów mlecznych. Jak zapobiegać próchnicy u dzieci?
- Próchnica zębów – jak wygląda profilaktyka i leczenie? Poznaj etapy rozwoju próchnicy
- Ubytki w zębach próchnicowe i inne – sprawdź, jakie są ich rodzaje i jak wygląda stomatologiczne leczenie ubytków
- Leczenie zębów mlecznych – czy leczenie mleczaków ma sens?
- Leczenie zachowawcze – na czym polega stomatologia zachowawcza?
