W skrócie:
- W Polsce, do numeracji zębów stosuje się system Viohla.
- Według tego systemu zęby podzielone są na ćwiartki (1: górne prawe, 2: górne lewe, 3: dolne lewe, 4: dolne prawe). Każdy ząb ma swoją pozycję (od 1 do 8), zaczynając od środka (czyli tzw. jedynki).
- Inne popularne systemy numeracji zębów to: system uniwersalny, Haderupa, oraz Zsigmondy’ego.
Systemy oznaczania zębów zostały opracowane przez specjalistów w celu ujednolicenia ich nazewnictwa. Ogólnie przyjęta numeracja zębów znacznie ułatwia komunikację pomiędzy dentystami, lekarzami, technikami dentystycznymi higienistami stomatologicznymi i wszelkimi innymi osobami, które mają styczność z zębami. Taki uniwersalny system okazuje się szczególnie wartościowy jako forma uproszczenia komunikacji zawodowej wśród osób posługujących się różnymi językami.
Numeracja zębów – system Viohla
Znany jest także jako system międzynarodowy, FDI, lub dwuwskaźnikowy (po angielsku – two-digit system). Ten sposób numeracji zębów został oficjalnie przyjęty przez Komisję FDI w 1970 roku i obecnie jest zalecany przez WHO jako najprostszy do posługiwania się w mowie i piśmie.
System Viohla został stworzony przez niemieckiego lekarza Joachima Viohla. Jest to numeracja opierająca się wyłącznie na cyfrach arabskich, oznaczająca zarówno ćwiartkę jamy ustnej, jak i pozycję każdego zęba znajdującego się w niej. Oznaczenie to jest dwucyfrowe – pierwsza liczba oznacza ćwiartkę, a druga zęba.
| Zęby stałe | |
| kwadrant 1: górne prawe 18 – 17 – 16 – 15 – 14 – 13 – 12 – 11 | kwadrant 2: górne lewe 21 – 22 – 23 – 24 – 25 – 26 – 27 – 28 |
| kwadrant 4: dolne prawe 48 – 47 – 46 – 45 – 44 – 43 – 42 – 41 | kwadrant 3: dolne lewe 31 – 32 – 33 – 34 – 35 – 36 – 37 – 38 |
Kolejność numerowania fragmentów uzębienia przypomina tarczę zegara i rozpoczyna się od górnej lewej, z perspektywy patrzącego na pacjenta lekarza. Pierwszy kwadrant znajduje się najbliżej dentysty, czyli po prawej górnej stronie pacjenta. W tym systemie kwadranty zawierające zęby stałe oznaczone są cyframi 1-4. Natomiast zęby mleczne – 5–8.
Numeracja zębów według Viohla zakłada liczenie od siekacza przyśrodkowego (1) do ostatniego trzonowca (8). Zęby mleczne liczy się tak samo, jednak ze względu na ich mniejszą ilość wykorzystuje się do tego cyfry 1–5. Biorąc to wszystko pod uwagę, oznaczenie zapisane jako 24 czyta się jako dwie oddzielne cyfry (dwa cztery). Ten numer odnosi się więc to do czwartego zęba (licząc od lewego siekacza) na górze po lewej.
Numeracja zębów – system uniwersalny
Podstawowy system uniwersalny znany jest też jako amerykański, ADA, system Parreidta (od nazwiska jego twórcy) lub po angielsku – universal numbering system. Jest to najbardziej popularny system numeracji zębów w Stanach Zjednoczonych. Powstał w 1882 roku, a oficjalnie zatwierdzony został w 1975 roku przez American Dental Association.
Ciekawe… 🤔
Pomimo swojej nazwy, system uniwersalny wcale nie jest… uniwersalny. Jest też dosyć mylący, ponieważ liczby nie korespondują między sobą, względem konkretnych zębów.
Ten rodzaj oznaczania nie uwzględnia ćwiartek jamy ustnej. Zęby numerowane są kolejno od ostatniego górnego prawego trzonowca (1), do przodu i dalej do ostatniego lewego trzonowca (1-16). Dalej liczy się od ostatniego lewego dolnego trzonowca (17), wzdłuż całego dolnego uzębienia, i aż do ostatniego prawego trzonowca (32). Numeracja zębów mlecznych w tym systemie wygląda tak samo, jednak używa się do tego liter alfabetu – od A do T.
Istnieją dwa rodzaje systemu uniwersalnego numeracji zębów. Ich podstawa jest taka sama, jednakże różnią się od siebie kolejnością oznaczania kolejnych zębów. Pierwszy wykorzystuje do tego ruch wskazówek zegara. Drugi – oba łuki od prawej do lewej. A więc w tej wersji górny łuk numerowany jest tak samo jak w podstawowym systemie uniwersalnym, a drugi odwrotnie.
Numeracja zębów ma na celu usprawnienie komunikacji między specjalistami zajmującymi się leczeniem szczęki i jamy ustnej. Problem pojawia się jednak w sytuacjach współpracy międzynarodowej, ponieważ ciężko utrzymać systematyczność i klarowność pomiędzy kilkoma różnymi rodzajami numeracji. Wymienione powyżej dwa rodzaje systemów oznaczania zębów to niestety nie wszystkie, jakie aktualnie funkcjonują na świecie. Cechą wspólną większości numeracji jest dzielenie uzębienia na 4 ćwiartki.
Może Cię także zainteresować:
- Kiedy wypadają mleczaki i wyrastają zęby stałe? Sprawdź, jaka jest kolejność wypadania zębów mlecznych twojego dziecka!
- Jaka jest kolejność wychodzenia zębów u dzieci?
- Kiedy wychodzą zęby 5-tki? Jakie objawy powodują? Sprawdź, jak łagodzić dolegliwości bólowe u dziecka
- Zęby trzonowe u dziecka – kiedy zaczynają się wyrzynać te zęby mleczne?
- Późne ząbkowanie u dzieci
- Kiedy wychodzą zęby szóstki? Czy to mleczaki, czy już zęby stałe?
- Ile kanałów ma ząb? Ważna informacja przy leczeniu kanałowym
