Wszelkie zmiany w wyglądzie noworodków i niemowląt budzą oczywiste zainteresowanie rodziców. Jeśli dostrzegają oni małe krostki na dziąsłach lub podniebieniu pociechy, czasem od razu wpadają w panikę. W takiej sytuacji dobrze jest jednak zachować spokój, a jeśli trzeba – odwiedzić lekarza i uzyskać diagnozę. Jeśli okaże się, że zmiany to tzw. perły Epsteina, nie ma powodów do niepokoju!
Czym są perły Epsteina?
Perły Epsteina, czyli torbiele listewki zębowej to przypadłość bardzo często spotykana u noworodków oraz niemowląt. Szacuje się, że zmiany te występują nawet u 80% maluchów! Nazwa torbieli pochodzi od nazwiska czeskiego lekarza, Aloisa Epsteina, który jako pierwszy opisał je w 1880 r. Skojarzenie z perłami wywodzi się z kolei od lekkiego połysku, jakim charakteryzują się te zmiany w jamie ustnej dzieci. Czym dokładnie są perły Epsteina?
Obserwowane na dziąsłach i podniebieniu maluszków białe lub żółtawe grudki są wypełnione keratyną (rodzaj nierozpuszczalnego w wodzie białka). Grudki mają zwykle do 3 mm średnicy, a ich liczebność może być bardzo różna. Co jednak najbardziej istotne dla rodziców: nie są one niebezpieczne dla dziecka, nie wywołują bólu ani dyskomfortu! Perły Epsteina są normalnymi zmianami powstającymi w procesie fizjologicznego rozwoju.
Do ich zawiązania się dochodzi już w pierwszym trymestrze ciąży – dokładne przyczyny ich występowania nie są jednak znane. Przypuszcza się, że perły Epsteina powstają, gdy rozwijająca się szczęka dziecka łączy się z podniebieniem. Pomiędzy nimi wciąż jednak znajduje się błona śluzowa. Gromadzenie się tkanki nabłonkowej w tym miejscu (na podniebieniu płodu) skutkuje następnie pojawieniem się znanych zmian w buzi dziecka. Perły Epsteina nie występują już u starszych dzieci ani u dorosłych.
Jak wyglądają perły zębowe i czy wymagają leczenia
Perły Epsteina mogą być niewielkie (wykwity o średnicy 1 mm) i pojawiać się jedynie w kilku miejscach na dziąsłach albo bocznych częściach podniebienia. Czasem jednak jest ich znacznie więcej – u niektórych dzieci zajmują one całe podniebienie twarde (umiejscawiają się po obu stronach szwu podniebiennego). W skrajnych przypadkach w ten sposób tworzy się tzw. żółte podniebienie. To właśnie wtedy, gdy taką formę przyjmą te niewielkie torbiele, wzbudzają największy niepokój rodziców.
Czy perły Epsteina wymagają leczenia? Nie – uznaje się je po prostu za element fizjologicznego rozwoju jamy ustnej. Zazwyczaj perły Epsteina znikają w okresie od 2 tygodni do 5 miesięcy od pojawienia się na podniebieniu. W czasie pocierania pereł smoczkiem oraz podczas karmienia perły zębowe ulegają samoistnemu złuszczeniu.
Nie należy przyspieszać tego procesu, a zwłaszcza samodzielnie próbować wyciskać torbieli lub ich przekłuwać! Takie działania przynoszą zwykle efekty odwrotne do oczekiwanych. Po pierwsze, dochodzi do niepotrzebnego traumatyzowania niemowlaka. Po drugie, działania takie jak wyciskanie, nacinanie czy przekłuwanie pereł Epsteina mogą prowadzić do rozwoju zakażenia bakteryjnego jamy ustnej. A ten stan będzie już dawał niepokojące objawy i wymagał specjalistycznego leczenia!
Torbiel, pleśniawka, afta czy perły Epsteina – jak rozpoznać zmiany u niemowląt?
Powstające na podniebieniu lub dziąsłach perły Epsteina nie wymagają medycznej interwencji. Jeśli jednak jesteś młodym rodzicem i zauważysz w buzi dziecka niewielkie grudki o delikatnym połysku, mimo wszystko warto udać się do lekarza. Stwierdzi on jednoznacznie, czy faktycznie masz do czynienia z perłami Epsteina. Zmiany te bardzo łatwo pomylić z innymi pojawiającymi się u dzieci torbielami dziąsłowymi lub przypadłościami takimi jak afty albo prosaki. Co wyróżnia każde z tych zmian?
- Pleśniawki są zakażeniem o podłożu grzybiczym, powodowanym przez szczep grzybów z rodziny Candida albicans. Tak jak perły Epsteina zmiany mają postać małych, białych grudek. W tym przypadku ich pojawieniu się towarzyszy jednak ból. Pleśniawki mogą pojawić się na podniebieniu, języku, wargach, dziąsłach oraz po wewnętrznej stronie policzków.
- Afty to owrzodzenia jamy ustnej. Występują przede wszystkim na podniebieniu miękkim, języku oraz po wewnętrznej stronie policzków, w miejscu łączenia się policzka z dziąsłami.
- Prosaki – niewielkie zmiany, które najłatwiej pomylić z perłami Epsteina. Tak jak perły, również prosaki są niewielkimi grudkami o jasnym kolorze i lekkim połysku. Prosaki tworzą się jednak w następstwie nadmiernego rogowacenia ujść mieszków włosowych. Są to cysty wypełnione tworem rogowo–łojowym. Zauważysz je nie tylko w buzi, ale przede wszystkim na czole, policzkach i nosie dziecka.
- Guzki Bohna, które wyglądem przypominają perły Epsteina. Guzki również są niewielkimi torbielami wypełnionymi keratyną. Od pereł Epsteina odróżnia się je przede wszystkim z uwagi na umiejscowienie. Guzki Bohna pojawiają się na językowej lub policzkowej części dziąseł. Tak jak perły Epsteina zmiany tego typu nie wymagają leczenia – znikają samoistnie w ciągu kilku tygodni od powstania.
Wśród zmian w jamie ustnej noworodków mogą pojawić się również tzw. zęby noworodkowe, czyli przedwcześnie wyrżnięte zęby mleczne. Są one widoczne już w okresie okołoporodowym (ewentualnie pojawiają się do miesiąca po narodzinach dziecka).
Perły Epsteina to zmiany zlokalizowane w jamie ustnej niemowląt, które mogą sprawić, że rodzice przestaną być pewni zdrowia dziecka. Jednak małe torbiele są zmianą w pełni normalną! Nie powodują u dziecka dyskomfortu, nie wymagają też leczenia. Jeśli więc zauważysz je u swojego malucha, możesz spać spokojnie. Perły Epsteina znikną tak samo nagle, jak się pojawiły!
Może Cię także zainteresować:
- Afty Bednara – dlaczego powstają, jak je leczyć i kiedy udać się do lekarza
- Mucocele – przyczyny powstawania i leczenie torbieli
- Żółte podniebienie – czy to objaw choroby gardła?
- Jak wygląda podniebienie gotyckie i czy wymaga leczenia?
- Torbiel zawiązkowa — objawy i leczenie
- Afta i pleśniawka w jamie ustnej – przyczyny powstawania i domowe sposoby na afty
- Czerwone kropki na podniebieniu twardym – angina czy afta?
