Czy wiesz, że Twój organizm wytwarza około jednego litra śliny w ciągu doby? Wydzielanie śliny to ciągły proces, który nie kończy się przez całe życie. Jest to jeden z najważniejszych płynów w organizmie. Czy wiesz jakie są główne funkcje śliny? Po przeczytaniu tego artykułu z pewnością bardziej docenisz jej znaczenie.
Skład śliny
Ślina produkowana jest przez przyuszne, podjęzykowe i podżuchwowe ślinianki oraz niewielkie gruczoły znajdujące się w śluzówce jamy ustnej. Odczyn śliny waha się około 6,6 pH. Wydzielinę tę tworzą następujące składniki:
- woda – w aż 99%;
- białka;
- enzymy – amylaza, lipaza, rybonukleaza, poroteazy;
- jony wapnia, fluorkowe, fosforanowe, węglanowe, sodu, potasu, chlorkowe;
- mucyny;
- przesięk surowiczy;
- wydzielina z nosa i gardła;
- złuszczone komórki nabłonka;
- leukocyty;
- różne drobnoustroje;
- resztki spożywanego pokarmu.
Funkcje śliny
Ślina pełni szereg różnych funkcji, a każda z nich jest równie ważna jak poprzednia. Główne funkcje śliny to:
- trawienie – zawarte w niej mucyny pomagają formułować poszczególne kęsy, które następnie transportowane są w kolejne obszary przewodu pokarmowego. Jednak nie oznacza to wyłącznie nawilżania jedzenia. Ślina zawiera enzymy, które wstępnie trawią wielocukry, zanim te dostaną się do żołądka;
- ochrona błony śluzowej i zębów – dzięki swoim właściwościom nawilżającym i antybakteryjnym łagodzi podrażnienia, przyspiesza gojenie oraz zapezpiecza przed oparzeniami i urazami mechanicznymi. Dodatkowo, przeciwdziała nadmiernemu ścieraniu się zębów i pomaga je reminalizować;
- wspieranie odporności – w ślinie zawarte są immunoglobuliny klasy IgA, IgG i IgM. Stanowią one pierwszą linię obrony przeciwko szkodliwym bakteriom i wirusom. Wydzielina z ust działa też antyoksydacyjnie – zmniejsza aktywność wolnych rodników i reaktywnych związków tlenu;
- buforowanie, czyli utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej w jamie ustnej – na lekko kaśnym poziomie 5,7-6,2 pH. Jest to bardzo ważna funkcja śliny, która przeciwdziała uszkodzeniom szkliwa. Kwasy organiczne pochodzące z różnych pokarmów przyczyniają się do rozwoju bakterii próchniczych.
Ślina to także bardzo wartościowy materiał diagnostyczny. Jej zaletą jest możliwość bezinwazyjnego pobierania próbek. Na podstawie jej ilości i jakości można określić m.in. ryzyko próchnicy, zawartość szkodliwych bakterii, stężenie leków i substancji uzależniających we krwi, a nawet obecność niektórych chorób.
Jak widzisz, funkcje śliny są nieco bardziej złożone, niż mogłoby się wydawać. Wydzielina ta jest niezbędna do prawidłowego działania jamy ustnej. Dodatkowo stanowi dla lekarzy cenny materiał diagnostyczny. Poprzez jej badanie można dokładnie poznać stan zdrowia organizmu, bez konieczności sięgania po bardziej inwazyjne metody diagnostyczne.
Może Cię także zainteresować:
- Jama ustna – budowa i podstawowe funkcje. Poznaj choroby jamy ustnej oraz sposoby na ich unikanie
- Kserostomia – przewlekła suchość w jamie ustnej. Czym jest spowodowana i jak ją leczyć?
- Ślinotok – skąd się bierze nadmierne wydzielanie śliny i jak z nim sobie poradzić?
- Gorzki smak w ustach – przyczyny i leczenie
- Nazwy zębów stałych w jamie ustnej oraz ich budowa. Co warto wiedzieć o przyzębiu? Jakie są rodzaje zębów człowieka?
- Halitoza – nieświeży oddech i sposoby, by pokonać ten problem
- Ile zębów ma człowiek i jakie są ich funkcje?
