nazwy zębów

Nazwy zębów stałych w jamie ustnej oraz ich budowa. Co warto wiedzieć o przyzębiu? Jakie są rodzaje zębów człowieka?

Anna Wiktor
Czy wiesz, dlaczego brak higieny jamy ustnej skutkuje ogromnymi dolegliwościami bólowymi? Poznaj budowę oraz nazwy zębów stałych i mlecznych, a także tkanek tworzących przyzębie, by lepiej zrozumieć istotę najczęstszych chorób zębów!

Funkcje, rodzaje i nazwy zębów to wiedza, którą powinien posiąść każdy, a nie jedynie studenci stomatologii. Zrozumienie procesów zachodzących w tych tkankach zwiększa świadomość oraz ułatwia budowanie zdrowych nawyków, dzięki którym można uniknąć między innymi nadwrażliwości zębów, zapaleń przyzębia, czy poważnych zabiegów dentystycznych, do jakich można zaliczyć na przykład leczenie kanałowe polegające na usunięciu zmienionych chorobowo tkanek.

Nazwy zębów mlecznych

Chociaż ludzie rodzą się bez zębów, to warto wiedzieć, że ich związki pojawiają się już w okolicach 6–7 tygodnia życia płodowego. Zęby zaczynają być widoczne dopiero 6 miesięcy po narodzinach malucha. Najpierw pojawiają się siekacze, a następnie pierwsze zęby trzonowe. Kły wyrzynają się w okolicach 2. roku życia, a drugie zęby trzonowe nawet rok później. Komplet składa się z 20 zębów – 10 w żuchwie oraz 10 w szczęce.

Uzębienie mleczne różni się od stałego nie tylko nazwą zęba. Główną różnicą jest przede wszystkim stopień zmineralizowania oraz grubość warstwy szkliwa. Mleczne zęby są znacznie słabsze i mniej odporne na działanie szkodliwych czynników, jakimi są na przykład kwasy występujące w różnego rodzaju pokarmach. Z tego względu o wiele częściej pojawia się na nich próchnica, a w efekcie ubytki wymagające leczenia w gabinecie stomatologicznym.

Jednak to nie jedyne różnice. Korzenie zębów mlecznych są cieńsze i krótsze. Poza tym częsta jest obecność diastem, czyli wyraźnych przerw w uzębieniu. To całkowicie prawidłowe zjawisko, ponieważ stałe zęby są o wiele większe od mlecznych. W uzębieniu mlecznym nie występują zęby przedtrzonowe.

Funkcje i rodzaje zębów stałych dorosłego człowieka

Zdrowy, dorosły człowiek powinien posiadać od 28 do 32 zębów. Poznaj nazwy zębów stałych:

  • 8 siekaczy, po 2 z każdej strony, na górnej i dolnej szczęce. Można je podzielić na pierwsze oraz drugie znane również jako przyśrodkowe i boczne. Do ich najważniejszych funkcji należy odgryzanie kawałków pokarmu, ale odpowiadają również za prawidłową wymowę oraz estetykę całej twarzy.
  • 4 kły, po 1 obok siekaczy z każdej strony łuku zębowego. Ułatwiają odgryzanie kęsów i rozdrabnianie pokarmu, a także nadają kształtu kącikom ust.
  • 8 przedtrzonowców, po 4 zęby w szczęce i żuchwie, znajdujące się za kłami. Ich najważniejszym zadaniem jest rozdrabnianie pokarmu, ale odpowiadają także za nadawanie kształtu policzkom.
  • Od 8 do 12 trzonowców, czyli ostatnich zębów w łukach. 4 z nich są trzecimi zębami trzonowymi, które powszechnie określa się także mianem zębów mądrości. Nie muszą one występować w pełnym uzębieniu, a ich obecność prawdopodobnie zależy od czynników genetycznych. Są one odpowiedzialne za przeżuwanie oraz nadwanie policzkom kształtu.

Budowa histologiczna zęba

Znasz już nazwy zębów dzieci i dorosłych, ale czy wiesz, że są zbudowane z korzeni i koron, które składają się z wielu tkanek? Zalicza się do nich przede wszystkim:

  • Szkliwo znajdujące się na zewnętrznej powierzchni zębów. Mimo stosunkowo niedużej grubości (od 1 do 2 milimetrów) charakteryzuje je wyjątkowo wysoki poziom twardości, ponieważ odpowiada za ochronę całej korony zęba od szyjki. Jest nieunerwiona i nieunaczyniona, w związku z czym choroba próchnicowa w tej nie wywołuje bólu.
  • Zębina ulokowana pod szkliwem stanowi część korony zęba, a także korzeni. Również jest twarda, ale nie tak bardzo, jak warstwa zewnętrzna. Zawiera liczne kanaliki zębinowe, w tym włókna nerwowe, co sprawia, że pojawienie się w niej ubytków powoduje ból.
  • Miazga to część zęba znajdująca się pod zębiną i jest jamą wypełnioną nerwami oraz naczyniami krwionośnymi. W jej budowie można wyróżnić następujące strefy: bogatokomórkową, ubogokomórkową (strefa Weila), a także komórki wytwarzające zębinę. Pełni funkcję odżywczą, ochronną oraz czuciową.
  • Cement korzeniowy podobnie jak szkliwo pełni funkcję ochronną, jednak nie otacza korony a korzeń.

Tkanki przyzębia i ich funkcje

Poza funkcjami i nazwami zębów warto wiedzieć więcej o przyzębiu. To zespół tkanek tworzących razem część narządu żucia. Zalicza się do nich między innymi:

  • Ozębna, której głównym zadaniem jest utrzymanie zęba w zębodole. Co ciekawe zęby nie są zupełnie nieruchome. Za ich pozycję odpowiadają także włókna kolagenowe, które pozwalają na minimalną ruchomość fizjologiczną.
  • Kość zębodołowa, której osadzone są zęby.
  • Przyczep łącznotkankowy zapobiega rozchwianiu zębów.
  • Dziąsła chroniące ząb oraz utrzymujące go w prawidłowej pozycji.

Wbrew pozorom zęby mają bardzo zaawansowaną budowę pełną komórek nerwowych i naczyń krwionośnych. Wszelkie nieprawidłowości mogą wywołać ogromny ból, w przypadku którego natychmiast należy zgłosić się do stomatologa. Zbudowanie odpowiednich nawyków i zadbanie o prawidłową higienę jamy ustnej może uchronić cię przed większością poważnych chorób zębów.


Może Cię także zainteresować:
Archiwum: sierpień 2023
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Previous Post
ukruszony ząb

Ukruszony ząb – co robić? Skuteczne sposoby odbudowy złamanego lub ukruszonego zęba

Next Post
zdrowe dziąsła

7 sposobów na zdrowe dziąsła – jak dbać o jamę ustną?

Related Posts
oddychanie przez usta

Oddychanie przez usta – wpływ na zdrowie

Oddychanie przez usta często jest bagatelizowane. Wiele osób uważa je wręcz za coś zupełnie normalnego. Tymczasem wcale tak nie jest: prawidłowe oddychanie powinno odbywać się przez nos! Skąd więc u niektórych oddychanie otwartymi ustami? Czasem jest to związane z wadami anatomicznymi, a czasem – jest po prostu złym nawykiem. Sprawdź, dlaczego warto nad nim pracować!
Czytaj więcej
gorzki smak w ustach

Gorzki smak w ustach – przyczyny i leczenie

Gorzki smak w ustach może mieć wiele przyczyn. Część z nich jest błaha i dotyczy higieny lub rodzaju spożywanych pokarmów. Jeżeli jednak mimo odpowiedniej diety i higieny gorzki posmak wciąż się utrzymuje, może to wskazywać na dużo poważniejsze problemy. Poznaj przyczyny gorzkiego posmaku w ustach!
Czytaj więcej
domowe sposoby na piekący język

Skuteczne domowe sposoby na piekący język – poznaj je!

Domowe sposoby na piekący język przydadzą się wszystkim, których dotknęła ta nieprzyjemna dolegliwość. Ich zastosowanie zazwyczaj przynosi szybką ulgę. Pamiętaj jednak, że pieczenie języka może być także objawem choroby jamy ustnej! Jeśli więc pojawiło się nagle i nie wiesz, z czego wynika, pomóż sobie domowymi sposobami, ale też koniecznie skontaktuj się z lekarzem!
Czytaj więcej