Szczękościsk to dolegliwość bardzo niekomfortowa, ponieważ uniemożliwia pacjentowi normalnie funkcjonować. Utrudnia wykonywanie podstawowych czynności, takich jak jedzenie, mówienie, czy prawidłowe mycie zębów. Tym samym utrudnia przeprowadzenie wywiadu lekarskiego. Jeżeli zauważysz u siebie pierwsze objawy szczękościsku, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Czasem dolegliwość ta wiąże się z poważnymi chorobami, które wymagają natychmiastowej reakcji.
Czym jest szczękościsk?
Szczękościsk to mimowolny, niekontrolowany skurcz mięśni stawu skroniowo-żuchwowego powodujący zaburzenia aparatu mięśniowego twarzy. Do tej grupy należą:
- mięsień żwacza;
- mięsień skroniowo;
- mięśnie skrzydłowe.
Stan ten uniemożliwia pełne otwarcie ust. Nie jest to choroba sama w sobie, a reakcja na pewne czynniki lub objaw jakiejś choroby. Spotyka przeciętnie około 8-20% populacji. Chodź pozornie wydaje się raczej niegroźny, może prowadzić do groźnych konsekwencji zdrowotnych, np. zmiany rysów twarzy, ścierania się szkliwa i uszkodzenia koron zębowych, odsłanianie się szyjek zębowych, zmian zwyrodnieniowych żuchwy i szczęki lub nieestetycznego efektu tzw. kwadratowej twarzy.
Szczękościsk – przyczyny tego schorzenia jamy ustnej
Przyczyn szczękościsku można doszukiwać się w takich dolegliwościach jak:
- zapalenie stawu skroniowo-żuchwowego;
- stany zapalne jamy ustnej;
- zapalenia i inne schorzenia zębów;
- padaczka i inne problemy natury neurologicznej;
- ekstrakcja zęba, zwłaszcza trzonowego;
- porażenie nerwów;
- tężec;
- bruksizm i częste, niekontrolowane zgrzytanie zębami – najczęściej o podłożu nerwowym, przy nagromadzonej ilości stresu w życiu.
Rzadziej, szczękościsk można przypisywać do:
- złych stanów emocjonalnych i wzmożonego napięcia nerwowego;
- histerii;
- zaburzeń wyrzynania się zębów;
- ropnia mózgu;
- przebytej traumy;
- ropowica dna jamy ustnej;
- ropnia migdałka gardłowego;
- promienicy;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zażywania i przedawkowania narkotyków, w szczególności amfetaminy;
- guzów mózgu i ośrodkowego układu nerwowego;
- udaru;
- wrodzone zesztywnienie struktur stawu skroniowo-żuchwowego.
Objawy szczękościsku
Oczywistym i głównym objawem szczękościsku jest trudność w otwieraniu jamy ustnej. Zaciskanie się mięśni stawu skroniowo-żuchwowego prowadzi też jednak do kolejnych dolegliwości. Objawy towarzyszące szczękościskowi to m.in.:
- ból głowy;
- ból karku;
- ból gardła;
- chrypka;
- zaczerwienienie gardła;
- podwyższona temperatura;
- ból ucha;
- rzadko – zmiana barwy głosu;
- ropień okołomigdałkowy – jeżeli szczękościsk jest objawem nagromadzonej w okolicy gardła i migdałków ropy;
- zgrzytanie zębami;
- trzaski i przeskakiwanie żuchwy podczas mówienia lub jedzenia.
Diagnostyka przyczyny szczękościsku
Dość łatwo rozpoznać tę dolegliwość – trudniej jednak zdiagnozować jej przyczynę. Sam wywiad lekarski jest utrudniony, ponieważ pacjent często nie jest w stanie rozmawiać. Należy więc przyprowadzić do gabinetu członków rodziny. Przeważnie to jednak nie wystarcza i występuje konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań diagnostycznych.
Przy ustalaniu przyczyny tej przypadłości zaleca się:
- badanie neurologiczne i badanie obrazowe głowy – dzięki nim można wykluczyć lub potwierdzić padaczkę i udar mózgu;
- konsultację psychiatryczną – pozwala ocenić stan emocjonalny pacjenta;
- badania laryngologiczne i stomatologiczne – pozwalają ocenić stan zdrowia jamy ustnej;
- testy laboratoryjne – umożliwiają wykrycie infekcji ogólnej w organizmie.
Skurcz mięśni stawu skroniowo-żuchwowego – leczenie szczękościsku
Leczenie szczękościsku wymaga ustalenia jego przyczyny. Terapia sprowadza się bowiem głównie do usunięcia podłoża tej dolegliwości. Jeżeli szczękościsk ma podłoże bakteryjne lub wirusowe, skuteczna może okazać się farmakoterapia. Natomiast guz mózgu lub padaczka wymaga zasięgnięcia po metody neurologiczne. Wówczas leczenie trwa długo i jest bardzo złożone. Szczękościsk spowodowany traumą lub innymi przyczynami psychicznymi leczony jest psychoterapią. Najczęściej potrzeba wiele spotkań i złożoną terapię, aby uniemożliwić nawrót objawów.
Skurcz szczęki może być też następstwem dysfunkcji stawu. Wówczas skuteczne okazują się specjalne szyny okluzyjne. Pacjent ze szczękościskiem powinien nosić je przez przynajmniej 8 godzin w ciągu dnia, aby zauważyć korzystne efekty. Ze względu komfortu, najczęściej zakłada się je na noc. Nieprzyjemne dolegliwości redukowane są dzięki rozluźnieniu mięśni i poprawy ruchomości żuchwy. Jest to szczególnie skuteczna metoda, jeżeli przyczyną szczękościsku jest bruksizm. W takim przypadku objawy zauważalne są głównie w nocy, a więc szyna rozluźniająca zakładana na czas snu wydaje się idealnym rozwiązaniem.
Szczękościsk po wyrwaniu zęba lub intensywnym leczeniu jest najmniej groźny i najprostszy do wyleczenia. W takich sytuacjach stosuje się leczenie stomatologiczne i objawowe. Oprócz specjalistycznej terapii, ulgę doraźną mogą ci przynieść zwykłe leki przeciwbólowe. Warto też stosować techniki relaksacyjne i dać swojemu organizmowi nieco czasu na unormowanie się stanu zdrowia po przebytym zabiegu.
W ramach leczenia szczękościsku czasem zasięga się po metody oferowane przez medycynę estetyczną. Takie gabinety oferują np. zabieg wstrzykiwania toksyny botulinowej, potocznie nazywanej botoksem. Wprowadzana jest ona do mięśnia żwacza za pomocą cienkiej igły. Jest to procedura szybka, bezpieczna i praktycznie bezbolesna. Efekt utrzymuje się dość długo, bo około 6-8 miesięcy.
Szczękościsk to częściowy, czasowy lub całkowity brak możliwości otwarcia jamy ustnej. Pojawia się na skutek niekontrolowanego zaciśnięcia mięśni stawu skroniowo-żuchwowego. Nie jest to choroba, a jedynie objaw towarzyszący innym stanom patologicznym. Może pojawiać się jako reakcja na leczenie stomatologiczne, przebyte traumy lub w połączeniu z poważną chorobą. Leczenie tego stanu sprowadza się przede wszystkim do rozpoznania jego przyczyny i jej usunięcia. Jeżeli powód nie jest zbyt poważny, ulgę mogą przynieść leki przeciwbólowe i techniki relaksacyjne.
Może Cię także zainteresować:
- Zapalenie dziąseł u dziecka – skąd się bierze i jak mu przeciwdziałać?
- Krwawienie dziąseł – co je powoduje i jak mu przeciwdziałać?
- Szyna relaksacyjna w leczeniu bruksizmu i zgrzytania zębami – rodzaje szyn
- Periodontologia – co to jest leczenie periodontologiczne i czym właściwie zajmuje się periodontolog?
- Martwica dziąsła – co to jest? Skąd bierze się martwica dziąseł i jak jej przeciwdziałać?
- Białe dziąsła – co może oznaczać ten objaw? Przyczyny występowania białych dziąseł
- Czym jest ropień na dziąśle? Przyczyny powstawania ropy w dziąśle, objawy infekcji i sposoby leczenia zapalenia przyzębia
