Często budzisz się z zesztywniałą i bolącą szczęką? A może zauważasz spięcia w twarzy podczas wykonywania wymagających skupienia czynności? Taki nawyk może z czasem poważnie uszkodzić zęby, doprowadzić do ubytków szkliwa, a nawet wpłynąć na stan zdrowia całej szczęki. Skąd właściwie bierze się zaciskanie zębów i jak można zaradzić tej dolegliwości? Poznaj przyczyny pojawiania się tego nawyku, ćwiczenia rozluźniające mięśnie żuchwy i odpowiednie leczenie specjalistyczne. Nie bagatelizuj tego objawu – nieleczony może mieć poważne konsekwencje.
Zaciskanie zębów – szkodliwy nawyk
Zaciskanie zębów wiąże się z wywieraniem na nie dużego nacisku, do którego nie są przystosowane. Wówczas dochodzi do stopniowego ścierania się powierzchni szkliwa, a nawet jego pęknięć. Na skutek tego działania zęby mogą się obniżać, destabilizować, kruszyć i osłabiać, stając się podatne na ataki szkodliwych drobnoustrojów i wypadanie. Nadwrażliwość zębów utrudnia normalne funkcjonowanie i wiąże się z trudem spożywania gorących lub zimnych posiłków.
Skutki tego nawyku widoczne są nie tylko w uzębieniu. Ciągłe napięcia w mięśniach stawów żuchwy powodują dolegliwości bólowe szczęki, a nawet całej głowy. Promieniujący ból powoduje przeskakiwanie i strzelanie w stawach oraz utrudnia przeżuwanie pokarmów. Może objawiać się migrenami lub bólem w szyi, karku, plecach i ramionach. Do mniej poważnych, lecz równie uciążliwych skutków zalicza się także problemy ze snem.
Częste zaciskanie zębów może doprowadzić do skurczy mięśni twarzy i szczękościsku, czyli chwilowego braku możliwości pełnego otworzenia jamy ustnej. Szczękościsk może też wiązać się z zaawansowanym bruksizmem, padaczką lub tężycą. Dlatego jeśli zauważysz u siebie tę dolegliwość, warto udać się na konsultację lekarską.
Jak przestać zgrzytać zębami i zaciskać szczękę?
W większości przypadków, notoryczne zaciskanie zębów powiązane jest ze stanem emocjonalnym – w szczególności ze stresem i lękiem. Przeciwdziałanie ścierania się zębów wiąże się więc z likwidacją tych negatywnych uczuć i spięć nagromadzonych w ciele. Polecamy poniższe metody, które pomogą ci rozluźnić twoje stawy skroniowo-żuchwowe:
- joga twarzy – ćwiczenia mięśni twarzy nie tylko przeciwdziałają pojawianiu się oznak starzenia i poprawiają elastyczność skóry. Do tego redukują napięcie w szczęce – często okazuje się być go więcej niż przypuszczasz. Takie ćwiczenia i masaż możesz wykonać samodzielnie. Warto stosować je profilaktycznie, nawet jeżeli nie sądzisz, że cierpisz na problem zaciskania zębów podczas snu. Taki odruch jest bardzo powszechny. Możesz nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że zaciskasz szczęki, dopóki świadomie nie zaczniesz jej rozluźniać;
- wypróbuj journaling – jest to doskonały sposób na pozbywanie się natrętnych, negatywnych myśli z głowy. Jeżeli odczuwasz obawę, stres lub przytłaczający natłok myśli, poświęć przynajmniej 5-10 minut na przelanie tego na papier. Ta metoda może okazać się zaskakująco skuteczna, szczególnie w ramach oczyszczenia umysłu przed spaniem;
- skup się na swoich doznaniach – czasem wystarczy moment uważności, aby pozbyć się napięcia. Zamknij oczy, oddychaj głęboko i kilka razy szeroko otwórz szczękę. Mocno zepnij całe ciało i wszystkie mięśnie, a na następnym wydechu postaraj się wszystko puścić i rozluźnić. Powtórz ćwiczenie kilka razy – możesz zauważyć, że napięcie znika także z innych obszarów;
- zakładaj specjalny ochraniacz na zęby – możesz kupić uniwersalną nakładkę w aptece lub poprosić dentystę o wykonanie jej dla ciebie na wymiar. Zakładaj ją na noc, by przeciwdziałać ścieraniu się zębów na skutek nieświadomego zaciskania szczęki;
- sięgaj po rozluźniające herbatki i napary ziołowe – szczególnie dobrze sprawdzi się w tym celu rumianek, mięta i lawenda.
Już sama świadomość występowania problemu zaciskania zębów może wiele zmienić. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że to robi (lub jak często) do czasu, aż zaczyna się na tym skupiać. Jeżeli problem okazuje się bardzo poważny i trudny do wyeliminowania powyższymi metodami, może być konieczne udanie się do specjalisty.
Przyczyną zaciskania zębów może być też ból w innej części ciała. Spięcie mięśni twarzy jest sposobem na radzenie sobie z tym. Jeżeli tak właśnie jest w twoim przypadku, koniecznie udaj się do lekarza w celu zdiagnozowania bólu lub dyskomfortu. Po wyleczeniu źródła problemu, problem ze zgryzem powinien samoczynnie ustąpić.
Zaciskanie szczęk – leczenie stomatologiczne
W ramach leczenia stomatologicznego, zaleca się zastosowanie specjalnych szyn zgryzowych. Sprzęt ten wykonywany jest w pracowni protetycznej na zamówienie, na podstawie wycisku zębów pobranego przez dentystę. Szyny relaksacyjne nie tylko zapobiegają ścieraniu zębów – ich konstrukcja pomaga także zmniejszyć napięcie w szczęce.
Leczenie nawyku zaciskania zębów może wiązać się także z koniecznością zastosowania terapii psychologicznej lub neurologicznej. Wszystko zależy od indywidualnego stanu pacjenta i stopnia zaawansowania problemu. Jeżeli powodem nadmiernego napięcia w szczęce jest wrodzona lub nabyta wada zgryzu, konieczne jest zastosowanie leczenia ortodontycznego. Niestety, na jego efekty trzeba czekać dość długo. W tym czasie warto sięgać po doraźne metody łagodzenia bólu i napięcia.
Po uporaniu się z przyczyną zaciskania zębów, należy zabrać się za odbudowę wszelkich uszkodzeń w jamie ustnej. Może być konieczna ortodontyczna interwencja w celu prawidłowego ustawienia zgryzu. Stomatolog powinien wypełnić wszelkie powstałe ubytki i pomóc wzmocnić uszkodzone szkliwo.
Zaciskanie zębów jest bardzo powszechnym problemem, na który choć raz w życiu skarżyła się większość Polaków. Nie zawsze jest to związane z bruksizmem ani jakąkolwiek chorobą. Zdecydowanie najpowszechniejszą przyczyną jest stres, na który niestety w obecnych czasach narażony jest każdy codziennie. Domowe sposoby na likwidację tej dolegliwości obejmują głównie techniki relaksacyjne i ćwiczenia rozluźniające. Jeżeli to nie pomaga, najlepiej udać się do dentysty w celu zdiagnozowania problemu. Niekiedy konieczne jest zastosowanie specjalistycznych metod leczenia.
Może Cię także zainteresować:
- Rozluźnij się! Poznaj ćwiczenia na bruksizm i uwolnij się od zgrzytania zębami
- Bruksizm – niebezpieczne dla zdrowia zgrzytanie zębami i zaciskanie szczęki. Jak leczyć ten nawyk?
- Ścieranie zębów – bruksizm i inne przyczyny zaciskania uzębienia
- Przeskakująca żuchwa – przyczyny dolegliwości i leczenie
- Szczękościsk – przyczyny i leczenie. Jak rozpoznać objawy szczękościsku, by odpowiednio zareagować?
- Szyna relaksacyjna w leczeniu bruksizmu i zgrzytania zębami – rodzaje szyn
- Ból szczęki i ból żuchwy – czy to powód, by odwiedzić stomatologa?
